شیر های پروانه ای، به واسطه عملکرد آسان و راحتی که دارند، از پرکاربرد ترین شیر های قطع و وصل و یا کنترل سیال محسوب می شوند. شیر پروانه ای به عنوان شیر (¼) دور طبقه بندی می شود. این شیر مانند یک شیر توپی برای بسته شدن و توقف رسانه، سریع عمل می کند، اما برخلاف شیر توپی، شیر پروانه ای می تواند به صورت تدریجی باز و بسته شود. این تفاوت به این معنی است که دیسک همیشه در مسیر جریان وجود دارد و باعث افت فشار جریان سیال می شود.
دیسک این شیر اصولا در مرکز لوله نصب می شود. حرکت دیسک توسط یک ساقه/ شفت وارد شده از طریق دیسک و یک محرک که در خارج از شیر قرار دارد کنترل می شود. چرخاندن محرک، دیسک را عمود یا موازی با جریان قرار می دهد. جنس بدنه شیر های پروانه ای معمولا از چدن انعطاف پذیر با پوشش پودری اپوکسی در سطوح داخلی و خارجی است. شیر پروانه ای چدنی از پرمصرف ترین نوع این شیرآلات است. لازم به ذکر است این شیرآلات به ترتیب مصرف با جنس بدنه پلیمری، فولادی و استیل نیز موجود می باشد. این شیر ها معمولاً با چرخ دستی، شیر فلکه یا محرک خودکار یا ترکیبی از آنها بر اساس نیاز های کاربردی خاص و مشخصات فنی کار می کنند.
کلاس های قابل ارائه برای شیر پروانه ای شامل موارد زیر می باشد:
• باترفلای ولو کلاس 150
• باترفلای ولو کلاس 300
• باترفلای ولو کلاس 600
• باترفلای ولو کلاس 900
• باترفلای ولو کلاس 1500
• باترفلای ولو کلاس 2500
• باترفلای ولو کلاس PN10
• باترفلای ولو کلاس PN16
• باترفلای ولو کلاس PN25
اجزاء شیر پروانه ای
اجزاء تشکیل دهنده شیر پروانه ای عبارتند از:
• دیسک یا مجرابند
• بدنه (Body)
• نشیمنگاه (Seat)
• محرک یا راه انداز